Engelli Teşvikleri: Özel sektör işverenlerinin kontenjan dâhilinde veya kontenjan fazlası olarak ya da yükümlü olmadıkları halde engelli çalıştırmaları durumunda işverenlerin bu şekilde çalıştırdıkları her bir engelli için asgari ücret düzeyindeki sosyal güvenlik primi işveren paylarının tamamı (416,05 TL) Hazinece karşılanması şeklindedir.
Engel durumuna göre tüm vücut fonksiyon kayıplarının en az %40’ından yoksun olduklarını, yetkili sağlık kuruluşlarından alacakları engelli sağlık kurulu raporu ile belgeleyen vatandaşlarımız Kurum İl Müdürlüklerine/ Hizmet Merkezlerine başvurarak “engelli” statüsünde kayıt yaptırabilir.
Meslekte çalışma güç kaybı oranı vb. oranlar dikkate alınmamakta olup tüm vücut fonksiyon kaybı oranına bakılmaktadır.
Engelli sağlık raporunda çalışamaz ifadesi yer alıyorsa kişinin engelli kaydı yapılmamaktadır.
ENGELLİ İŞÇİ ÇALIŞTIRMA ZORUNLULUĞU
ÜLKEMİZDE engellilerin işçi olarak istihdamı, 4857 sayılı İş Kanununun 30. maddesinde öngörülen kota sistemi ile sağlanmaya çalışılmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 30 uncu maddesinde öngörülen kota sistemi kapsamında;
- 50 veya daha fazla işçi(tarım ve orman işletmelerinde 51 veya daha fazla) çalıştırdıkları;
- Özel sektör işyerlerinde % 3 engelli,
- Kamu işyerlerinde ise % 4 engelli ile % 2 eski hükümlü veya terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralanan işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. (Kamu işyerlerinde engelli istihdamında EKPSS puanı gerekmektedir.)
Denetim: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30 uncu maddesi gereğince istihdamı zorunlu engelli kontenjanlarının takibi aylık olarak düzenli biçimde Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince yapılmaktadır. Engelli kontenjan açığı bulunan işverenlerle iletişime geçilerek alınan engelli işgücü talepleri Kurumun internet sayfasında yayımlanmakta ve açık kalan kontenjanların kapatılmasına gayret gösterilmektedir.
CEZASI VAR
İŞ Kanunu hükmü gereğince, işverenlerin engelli işçileri meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlü olmaları nedeniyle, işverenin talebine şartları tutarak başvuru yapan ve görüşmeye gelen engellileri işverenin uygun bulmayarak işe almaması veya engelli kontenjan açığı için talep vermeyerek yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda ise işverene 4857 sayılı İş Kanununun 101 inci maddesine istinaden çalıştırmadığı her engelli ve çalıştırmadığı her ay için Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünce 2018 yılında 2.627 TL idari para cezası uygulanmaktadır. Kamu kuruluşları da bu para cezasından hiçbir şekilde muaf tutulmamaktadır.
Engelli işçi çalıştırmadığı için işverenlerden tahsil edilen ceza paraları; engellilerin kendi işini kurmaları, engellinin iş bulmasını sağlayacak destek teknolojileri, engellinin işe yerleştirilmesi, işe ve işyerine uyumunun sağlanması ve bu gibi projelerde kullanılmaktadır.
İŞKUR’a kayıt olarak iş arayan engellilere, iş ve meslek danışmalığı hizmetleri verilerek ya mesleki niteliklerini artırmak için kurs veya işbaşı eğitim programlarına yönlendirilmekte ya da durumlarına uygun işlere yerleştirilmeye çalışılmaktadır. Ayrıca, engellilerin kendi işlerini kurmaları da teşvik edilmektedir.
Vergi İndiriminden yararlanan engellilerin primli emekliliği
Hizmet akdi ile çalışan sigortalılardan Ekim/2008 tarihinden önce ilk defa sigortalı olan ve engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlandığını Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra tespit ettirenlerden;
– 6/8/2003 tarihinden önce sigortalı olanlardan;
Bu tarihte en az 12 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi olanlar 15 yıl sigortalılık süresi 3600 prim ödeme gün sayısı,
Bu tarihte 12 yıldan daha az sigortalılık süresi bulunanlar ise kademeli geçiş sürecindeki şartları yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanabilmektedir.
– 6/8/2003 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olanlardan sakatlık derecesi;
- 1. derecede sakatlığı (% 80 – %100 arasında) olanlar en az 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 prim ödeme gün sayısı,
- 2. derecede sakatlığı (% 60 – %79 arasında) olanlar en az 18 yıl sigortalılık süresi ve en az 4000 prim ödeme gün sayısı,
- 3. derecede sakatlığı (% 40 – %59 arasında) olanlar en az 20 yıl sigortalılık süresi ve en az 4400 prim ödeme gün sayısı,
şartlarıyla yaşlılık aylığı bağlanabilmektedir.
Vergi indiriminden yararlanan sigortalıların emekliliğe hak kazanma şartları
|
6/8/2003 tarihindeki sigortalılık süresi/başlangıcı |
I. Derece sakat |
II. Derece sakat |
III. Derece sakat |
|||
|
Sigortalılık süresi |
Gün sayısı |
Sigortalılık süresi |
Gün sayısı |
Sigortalılık süresi |
Gün sayısı |
|
|
12 yıldan Fazla 06/08/1991’den önce |
15 yıl |
3600 |
15 yıl |
3600 |
15 yıl |
3600 |
|
9 yıl – 12 yıl 07/08/1991-06/08/1994 |
15 yıl |
3600 |
15 yıl 8 ay |
3680 |
16 yıl |
3760 |
|
6 yıl – 9 yıl 07/08/1994-06/08/1997 |
15 yıl |
3600 |
16 yıl 4 ay |
3760 |
17 yıl |
3920 |
|
3 yıl – 6 yıl 07/08/1997-06/08/2000 |
15 yıl |
3600 |
17 yıl |
3840 |
18 yıl |
4080 |
|
0 yıl – 3 yıl 07/08/2000-06/08/2003 |
15 yıl |
3600 |
17 yıl 8 ay |
3920 |
19 yıl |
4240 |
|
06/08/2003 tarihinden sonra |
15 yıl |
3600 |
18 yıl |
4000 |
20 yıl |
4400 |
Emekli, Yaşlılık , 4/a Hizmet Akdi, işçi
- 4/b Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar ile Köy ve Mahalle Muhtarları, 4/c ve İştirakçilik (Mülga 5434 Sayılı Kanun)
- İşe Başlamadan Önce Malul Olanlar ve Çalışma Gücündeki Kayıp Oranı %60’dan Az Olanlar
- Maden İşyerlerinin Yeraltı İşlerinde Çalışan Sigortalılar
- Erken Yaşlanan Sigortalılar
- Sakatlığı Nedeniyle Vergi İndiriminden Faydalanan Sigortalılar
- Fiili Hizmet Süresi Zammı
- Ağır Engelli Çocuğu Bulunan Kadın Sigortalılar
- Tarım Sigortalılığı
- Yaşlılık Toptan Ödemesi ve İhya,Malullük,Ölen Sigortalının Hak Sahipleri,
- İş Kazası ve Meslek Hastalığı,
- Hastalık ve Analık Halleri,
- Sağlık Hakkından Yararlanma,
- İsteğe Bağlı Sigortalılık,
- Yurtdışı İşlemler,Primsiz Aylıklar,Kadın Sigortalıların Hakları,
- Emeklilikten Sonra Tekrar Çalışma(SGDP),Sıkça Sorulan Sorular,Form ve Dilekçeler