SGK İşveren Rehberi

Sosyal güvenlikte mevcut durum ve gelecekte beklenen gelir-gider dengesi nasıldır?

Sosyal güvenlik kuruluşları kapsamında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ve İşsizlik Sigortası Fonu yer almaktadır. Sosyal güvenlik kuruluşları gelir-gider dengesine, İŞKUR’un sadece yatırımı dahil edilmekte olup İşsizlik Sigortası Fonu dengesi ayrı bir tabloda gösterilmektedir.

TABLO  Sosyal Güvenlik Kuruluşları Gelir-Gider Dengesi

 

2010

2011

2012 (1)

2013 (2)

 

(Cari Fiyatlarla, Milyon TL)

A. Gelirler

91 965

120 670

135 695

151 459

– Prim Tahsilatları

68 167

90 901

103 385

116 656

B. Giderler

118 689

136 905

156 196

176 349

– Sigorta Ödemeleri

79 646

92 529

106 576

121 981

– Sağlık Giderleri

32 556

36 542

44 428

48 622

– Yatırım Harcamaları (3)

 76

 72

 120

 319

C. Gelir-Gider Farkı

-26 724

-16 235

-20 501

-24 891

D. Bütçe Transferleri

27 069

16 555

20 501

24 891

– Bütçe Transferleri (4)

55 039

52 833

62 906

72 881

E. Finansman Açığı

– 346

– 320

 0

 0

 

(GSYH’ya Oran, Yüzde)

A. Gelirler

8,37

9,30

9,46

9,64

– Prim Tahsilatları

6,20

7,00

7,21

7,42

B. Giderler

10,80

10,55

10,89

11,22

– Sigorta Ödemeleri

7,25

7,13

7,43

7,76

– Sağlık Giderleri

2,96

2,82

3,10

3,09

– Yatırım Harcamaları (3)

0,01

0,01

0,01

0,02

C. Gelir-Gider Farkı

-2,43

-1,25

-1,43

-1,58

D. Bütçe Transferleri

2,46

1,28

1,43

1,58

– Bütçe Transferleri (4)

5,01

4,07

4,38

4,64

E. Finansman Açığı

-0,03

-0,02

0,00

0,00

Kaynak: Kalkınma Bakanlığı

(1)    Gerçekleşme tahmini

(2)    Program

(3)    İŞKUR’un sadece yatırım harcaması dahil olup gelir-gider farkının değişmemesi amacıyla toplam gelire yatırım bedeli kadar ekleme yapılmıştır.

(4)    Faturalı ödemeler, ek karşılıklar, devlet katkısı, emeklilere yapılan ek ödeme, hizmet akdiyle çalışanlar için 5 puan prim teşviki ve özürlü primi teşvikinden kaynaklanan transferler ile 2011 yılından itibaren prim ödeme gücü olmayanların GSS primleri dahil edilmiştir.

2012 yılında cari prim gelirlerinin artması ve faturalı ödemeler kalemi altında izlenen 2022 sayılı Kanun kapsamındaki ödemelerin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına devredilmesi SGK dengesini olumlu etkilemiştir. Buna karşın, prim yapılandırma gelirlerinin öngörülenin altında gerçekleşmesi, tedavi harcamalarının artması ve kapsam genişlemesi sonucu prim ödeme gücü olmayanların Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri için yapılan transferlerin artması nedeniyle SGK’ya yapılan bütçe transferlerinin GSYH içindeki oranı yükselmiştir. Bunun sonucunda, 2012 yılında sosyal güvenlik kuruluşlarına yönelik bütçe transferlerinin GSYH içindeki payının bir önceki yıla göre 0,3 puan artarak yüzde 4,4 seviyesine ulaşması beklenmektedir.

2012 yılında bütçeden sosyal güvenlik kuruluşlarına faturalı ödemeler, ek karşılıklar, devlet katkısı, emeklilere yapılan ek ödeme, hizmet akdiyle çalışanlar için 5 puan prim teşviki ve özürlü primi teşvikinden kaynaklanan transferler ile prim ödeme gücü olmayanların GSS primleri dahil olmak üzere 62,9 milyar TL transfer yapılacağı tahmin edilmektedir.

Devredilen SSK ve Devredilen Bağ-Kur emekli aylıkları, 2012 yılı Ocak ayında yüzde 6,79; Temmuz ayında ise yüzde 1,95 oranında artırılmıştır.

Sosyal güvenlik prim gelirlerini etkileyen en temel parametrelerden biri olan asgari ücret, 1 Ocak-30 Haziran 2012 dönemi için yüzde 5,9 oranında artışla brüt 837 TL’den brüt 886,5 TL’ye, 1 Temmuz-31 Aralık 2012 dönemi için ise yüzde 6,1 oranında artışla brüt 940,5 TL’ye yükseltilmiştir.

25/02/2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6111 sayılı Kanunla, 2010 yılı Kasım ayı ve önceki aylara ilişkin SGK prim alacaklarının yeniden yapılandırılması düzenlenmiştir. Yapılandırma kapsamında 2012 yılına ilişkin 2,9 milyar TL gelir elde edilmesi beklenmektedir.

08/03/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6283 sayılı Kanunla, farklı zamanlarda aynı hak kazanma koşulları karşılığında bağlanmış emekli aylıkları arasındaki bazı uyumsuzlukların giderilmesi amacıyla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda değişiklik yapılarak 2000 yılından önce bağlanan SSK aylıklarının ve 01/04/2002 ila 30/06/2002 tarihleri arasında bağlanan Bağ-Kur aylıklarının yeniden hesaplanmasına ilişkin unsurlar düzenlenmiştir.

19/06/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla sosyal güvenlik sigorta primi işçi ve işveren paylarına ilişkin yeni teşvikleri de içeren yatırım teşvikleri getirilmiştir. Bu düzenlemeyle söz konusu yatırımlarda, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde ortalama işçi sayısına ilave olarak istihdam edilen kişilerin sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının kamu tarafından karşılanması kararlaştırılmıştır. Sigorta primi işveren hissesi desteğinin, belirli bir sabit yatırım tutarı oranını geçmemek kaydıyla, yatırımın ve yatırımın yapıldığı bölgenin niteliğine göre 18 aydan 10 yıla kadar değişen sürelerde uygulanması düzenlenmiştir. Ayrıca, söz konusu Kararla altıncı bölgede; büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarla sağlanan ilave istihdam için, işveren tarafından SGK’ya ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının on yıl süreyle işveren adına kamu tarafından karşılanması kararlaştırılmıştır.

Hizmet akdiyle çalışanlar için 5 puan prim teşviki kapsamında merkezi yönetim bütçesinden SGK’ya 2011 yılında 4,7 milyar TL transfer yapılmış olup 2012 yılında 5,6 milyar TL transfer yapılması beklenmektedir.

09/09/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 2012/3616 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla, SSK’ya ait olup Sağlık Bakanlığına devredilen sağlık birimlerinin bedelinin 2012 yılı içinde SGK’ya ödenmesi hükme bağlanmıştır.

2011 yılında SGK ilaç ve tedavi harcamaları, sırasıyla 14,1 ve 21,8 milyar TL’ye ulaşmıştır. 2012 yılındaysa SGK ilaç ve tedavi harcamalarının sırasıyla 14,6 ve 29,2 milyar TL olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. 2012 yılı sağlık harcamalarında yaşanan artışta, Yeşil Kart sahiplerinin sağlık harcamalarının SGK’ya devredilmesi ve tedavi harcamalarındaki yüksek artış etkili olmuştur.

İlaç harcamalarını azaltmaya yönelik aşağıda ayrıntılarına yer verilen tedbirlerin etkisiyle 2012 yılı kamu ilaç harcamalarında ciddi tasarruf sağlanmıştır:

05/11/2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğle, orijinal ilaçlara, jenerik ilaçlara ve depocuya satış fiyatı 6,79 TL’nin üzerinde olan 20 yıllık ilaçlara yüzde 7,5 ve yüzde 8,5 oranlarında ilave iskonto getirilmiştir. Aynı Tebliğle, daha önce yüzde 15 olan eşdeğer ilaç bandı yüzde 10’a düşürülmüştür.

10/11/2011 tarihli mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanan 2011/2368 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla, jeneriği olan orijinal ilaçlar ve jenerik ilaçlar için referans fiyat oranı yüzde 66’dan yüzde 60’a, depocuya satış fiyatı 6,79 TL’nin üzerinde olan 20 yıllık ilaçlar için referans fiyat oranı ise yüzde 100’den yüzde 80’e indirilmiştir.

26/01/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6270 sayılı Kanunla, 3 TL olan reçete katılım payı uygulamasına aile hekimliğinde yazılan reçeteler de dahil edilmiş ve reçetede 3 kutuyu geçen her bir kutu için ilave 1 TL katılım payı alınması uygulaması getirilmiştir.

28/12/2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikle prim ödeme gücü olmayanlar ile GSS kapsamında bulunmayan diğer kişilere yönelik gelir tespiti işlemlerinin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından, tescil işlemlerinin ise SGK tarafından yapılması hususu düzenlenmiştir. Bu kapsamda Yeşil Kart sahipleri de dahil olmak üzere gelir testi yapılan kişiler, 01/01/2012 tarihi itibarıyla GSS kapsamına alınmaya başlanmıştır.

26/01/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6270 sayılı Kanunla ve 29/02/2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğle, gelir tespiti yapılarak ödeme gücü olmadığı belirlenen ve primi devlet tarafından karşılanan sigortalılar ile 2022 sayılı Kanun kapsamında aylık alanların da yer aldığı sigortalıların öncelikle Sağlık Bakanlığı hastanelerinden, istisnai haller ve sevk halinde ise üniversite hastaneleri ile özel hastanelerden yararlanması düzenlenmiştir.

2012 yılında İşsizlik Sigortası Fonunun prim gelirlerinin GSYH’nın yüzde 0,32’si, faiz gelirlerinin GSYH’nın yüzde 0,38’i, Fona yapılan devlet katkısının ise GSYH’nın yüzde 0,11’i oranında gerçekleşmesi beklenmektedir. Bu çerçevede, toplam gelirlerin GSYH’ya oran olarak yüzde 0,82 seviyesinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

Fonun 2012 yılı toplam giderlerinin 3,7 milyar TL’lik tutarla GSYH’nın yüzde 0,26’sına ulaşması beklenmektedir. 2012 yılının ilk dokuz ayında aylık ortalama 189 bin kişi işsizlik ödeneği almış olup 2012 yılı işsizlik ödeneği giderlerinin 970 milyon TL düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Ayrıca, aktif işgücü programları kapsamında 1 milyar TL harcama yapılması beklenmektedir.

Paylaşabilirsiniz

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir