I.GİRİŞ:Çalışanların statüsüne göre kurulan sosyal güvenlik kurumları (işçilerin-SSK, memurların-T.C Emekli Sandığı, esnaf ve diğer bağımsız çalışanların-Bağ-Kur 20.05.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5502 sayılı Kanun ile yeni kurulan “Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı”na devredilerek ortadan kaldırılmıştır. “Sosyal Güvenlik Reformu” adı altında yapılan kanuni düzenlemeler ile birlikte yine çalışanların statülerine göre uygulanan tatbiki kanunlar da tek (5510 s.) Kanunda birleştirilmek suretiyle yeni düzenlemeler yapılmıştır.
II.TEK ÇATI VE TEK KANUNDA ŞİRKET ORTAKLARININ YERİ
Sosyal Güvenlik Reformu öncesinde Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılan anonim şirketlerin kurucu ve yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin tüm ortakları (4/1-b) grubunda sigortalı sayılmışlardır[1]
III.ŞİRKET ORTAKLARININ SGK’YA BİLDİRİM İŞLEMLERİ
1.Kollektif Şirketlerin Ortakları
Kollektif Şirketlerin Ortakları Kollektif şirket ortakları (4/1-b) kapsamında sigortalı olup, bunların sigortalılıkları vergi mükellefiyetlerinin başladıkları tarihten itibaren başlamış kabul edilerek, bu tarih vergi dairelerince onbeş gün içinde Kuruma bildirilecektir.
2.Adi Komandit Şirketlerin Komandite ve Komanditer Ortakları
Adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları sigortalı sayılmışlardır. Adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortaklarının sigortalılığı vergi mükellefiyetinin başlangıç tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde vergi daireleri tarafından Kuruma bildirilecektir.
3.Anonim Şirketlerin Yönetim Kurulu Üyesi Olan Ortakları
01/10/2008 tarihinden önce anonim şirketlerin kurucu ortakları ve yönetim kurulu üyesi olan ortakları Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılmakta iken, sosyal güvenlik reformu ile birlikte 01/10/2008 tarihinden itibaren sadece anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları yönetim kuruluna seçildikleri tarih itibariyle sigortalı sayılmışlardır. Bu kapsamda sayılan kişiler, şirket yetkililerince yönetim kurulu üyeliğine seçildikleri tarihten itibaren en geç onbeş gün içinde Kuruma bildirilecektir.
4. Anonim Şirketlerin Kurucu Ortağı Olanlar
1479 sayılı Kanuna göre 01/10/2008 tarihinden önce anonim şirketlerin kurucu ortağı olmaları nedeniyle sigortalı olanlardan, sigortalılıklarını devam ettirmek isteyenlerin 01/04/2009 tarihine kadar Kuruma yazılı olarak talepte bulunmaları halinde, sigortalılıkları devam ettirilecektir. 01/04/2009 tarihine kadar talepte bulunmayanların sigortalılıkları ise 01/10/2008 tarihi itibariyle sona erdirilecektir.
5.Limited Şirketlerin Ortakları
Limited şirket ortakları sigortalı sayılmışlardır. Limited şirket ortaklarının sigortalılığı şirketin ticaret sicil memurluklarınca tescil edildikleri tarihten itibaren başlatılacak olup, ticaret sicil memurlukları bu kişileri tescil edildikleri tarihten itibaren onbeş gün içinde Kuruma bildireceklerdir.
6. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerin Komandite Ortakları
Komandit şirketlerin komandite ortakları sigortalı sayılmıştır. Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklarının sigortalılığı;
- Şirket kuruluşlarında şirketin ticaret sicil memurluklarınca tescil edildikleri tarihten itibaren başlatılacak, bu tarih ticaret sicil memurluklarınca,
- Komandite ortaklardan hisse devri alan yeni ortakların sigortalılıkları ise ortaklar kurulunca devrin yapılmasına karar verildiği tarihten başlatılacak, bu tarih şirket yetkililerince, 0nbeş gün içinde Kuruma bildirilecektir.
Komandite ortaklardan hisse devri alan ortakların Kuruma bildirilmesinde sigortalı işe giriş bildirgesi yanında ortaklar kurulu kararının, hisse devrine ilişkin tanzim edilen noter devir sözleşmesinin, devrin yapıldığının işlendiği pay defterinin birer sureti veya devir ticaret sicil memurluğunca tescil edilmiş ise ticaret sicil gazetesinde ilan edildiği nüshası da Kuruma verilecektir[2].
[1] İsa KARAKAŞ, SGK İşkazası Uygulamaları ve İş Kazası Davaları, Adalet Yayınevi, Ankara-2009, s.17 vd.
[2] İsa KARAKAŞ, Sosyal Güvenlik Mevzuatı Uygulama Rehberi, Yargı Yayınevi, Ankara-2008.s.11 vd.
İSA KARAKAŞ
Sosyal Güvenlik Kurumu Başmüfettişi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Uzmanı