HER sağlıklı ekonominin temel göstergelerinin başında işsizlik ve kayıt dışılık rakamlarının makul seviyelerde bulunması gelmektedir. Keza belirtilen bu iki olgu sadece bireyi değil tüm toplumu yakından ilgilendirmektedir. 15 Ocak’ta yayımlanan TÜİK’in hanehalkı işgücü araştırması 2010 Şubat dönemi sonuçlarına bakıldığında işsizlik yüzde 14.4 seviyesinde gerçekleşmiştir. İşsizliğin bu kadar yüksek boyutlarda olduğu ülkemizde işsizlin bir nebzede olsa olumsuz etkilerinin giderilmesinde işsizlik sigortasının önemi yadsınamaz.
ÇALIŞANIN AHLAK VE İYİ NİYET KURALLARINA AYKIRI DAVRANMASI
İŞSİZLİK ödeneği her işten ayrılana verilmemektedir. Ancak belirli hallerde hizmet akdinin feshinde ödenmektedir. İşyerinde üretimin ve verimliliğin olumsuz etkilenmemesi ve işçinin çalışırken gerekli hassasiyeti göstermesi için, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller nedeniyle işini kaybetmesi hali işsizlik ödeneği ödenecek haller arasında sayılmamıştır.
İş Kanununda ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri;
1) İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.
2) İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması.
3) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
4) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması veya 84 üncü maddeye aykırı hareket etmesi.
5) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.
6) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.
7) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.
8) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi ve
9) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.
Olarak sayılmıştır. Bu hallerden birinde hizmet akdinin feshinde çalışana işsizlik ödeneği verilmeyecektir.
İşverenin iyi niyet kurallarına aykırı davranması
İŞVERENİN ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı dolayısıyla işçinin hizmet akdini feshetmesi halinde ise, işçiye işsizlik ödeneği alma hakkı verilmektedir.
Buna göre 4857 sayılı İş Kanununun 24/II Maddesinde belirtilen “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” başlıklı maddesinde belirtilen hallerden birine uygun olarak işçinin hizmet akdini feshetmesi halinde işsizlik ödeneğine hak kazanacaktır.