Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılması’na yönelik 2009/15199 sayılı bakanlar kurulu kararının 10’uncu maddesi ile Kurumlar Vergisi Yasası’nın 32/A maddesinde uygulanması öngörülen indirim oranları ile yatırıma katkı oranları belirlenmiştir.Söz konusu kararname ile 31.12.2010 tarihine kadar yatırıma başlanması halinde uygulanacak indirim oranları ile yatırıma katkı oranları ayrı bir tablo ile belirlenmiş bulunmaktadır.Bu tabloya göre, örneğin Çanakkale ilinde 31.12.2010 tarihine kadar yatırıma başlayacak olan bir kuruma, Çanakkale ili II. Bölge’de yer aldığıiçin yatırıma katkı oranı yüzde 30, Kurumlar Vergisi indirim oranı ise yüzde 60 olarak belirlenmiştir. (Konuya ilişkin tablolar 18 Haziran 2010 tarihli Referans gazetesinde ‘İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı Uygulanması’ başlıklı yazımızda yer almakta olup, bu oranlar bölgesel uygulama ile ilgilidir.)
Böyle bir durumda eğer yapılan yatırım tutarı 100 birim ise yatırıma katkı payı (100×30=) 30 olarak dikkate alınacaktır.
Kurumlar Vergisi açısından indirimli oran ise aşağıdaki formüle göre hesaplanacaktır.
İndirimli oranlı Kurumlar Vergisi= (Normal Kurumlar Vergisi oranı-Normal Kurumlar Vergisi oranıx0.60)
Buna göre, indirimli Kurumlar Vergisi oranı= (0.20-0.20×0.60=) 0.08 olarak uygulanacaktır.
Böyle bir durumda faydalanılan vergi indirimi= (20-8=) 12 birim hesaplanacaktır.
Bu indirim hakkından yararlanabilmek için yatırıma 31.12.2010 tarihine kadar başlamak gerekmektedir.
Hazine Müsteşarlığı tarafından yayımlanan Yatırımların Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin tebliğin 11’inci maddesinde ‘Yatırıma Başlama’nın tanımlaması yapılmıştır. Şöyle ki:
Teşvik belgesinde öngörülen yatırıma başlama tarihi teşvik belgesi için Hazine Müsteşarlığı’na veya sanayi odasına müracaat tarihi olup, yatırıma başlandığının kabul edilmesi için, arazi-arsa alımı, altyapının hazırlanması, inşaata başlama, makine ve teçhizat temini gibi harcamalardan bir veya birkaçının gerçekleştirilmesi şarttır. Ancak harcama tutarının, bölgesinde kayıtlı sabit yatırımın en az yüzde 10’u, büyük ölçekli yatırımlar için en az 5 milyon Türk Lirası olması halinde yatırıma başlanılmış sayılmaktadır.
Hazine Müsteşarlığı gerekli görülen hallerde yatırıma başlamaya ilişkin faaliyetlerin fiziki gerçekleşmelerini belirlemek amacıyla doğrudan müsteşarlık elemanları aracılığı ile inceleme yaptırabileceği gibi, bu konuda ticaret ve sanayi odaları, sanayi odaları, ticaret odaları, deniz ticaret odaları, bankalar veya yatırımın bulunduğu il valiliği aracılığı ile gerekli denetimleri yaptırabilecektir.
Ancak yatırım projesine ilişkin fizibilite yapmak ve şirket kurmak yatırıma başlama sayılmamaktadır.
Örneğin; II. Bölge’de bir kurumun 10.000.000 TL tutarında teşvik belgeli yatırım yapmayı planladığı, bu bölgede 2010 yılı için yatırıma katkı oranının yüzde 30, vergi indirim oranının ise yüzde 60 olduğunu varsayalım. Bu durumda söz konusu yatırım için devlet tarafından yapılacak katkı payı (10.000.000×0.30=)3.000.000 TL hesaplanacaktır.
Yatırımlarda indirim oranlı vergi uygulanabilmesi için en önemli koşullardan birisi de teşvik belgesine bağlanmış olmasıdır.
Teşvik belgesi, yatırımın karakteristik değerlerini içeren, yatırımın bu değerler ve tespit edilen koşullara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerine kayıtlı destek unsurlarından istifade imkânı sağlayan, konuya ilişkin olarak yayımlanan kararın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenmektedir.
Yatırımların teşvik belgesine bağlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının I ve II. bölgelerde yapılacak yatırımlarda 1 milyon Türk Lirası III. ve IV. bölgelerde yapılacak yatırımlarda 500 bin Türk Lirası olması gerekmektedir. Ancak büyük ölçekli yatırımlar, bölgesel yatırımlar ile genel teşvik sisteminden yararlanılacak yatırımlar için özel olarak belirlenmiş asgari sabit yatırım tutarı ve/veya asgari kapasite şartlarının sağlanması gerekmektedir.
‘Yatırımların Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’in 10’uncu maddesi gereği olarak bölgesel desteklerden yararlandırılması öngörülen yatırımlar;
* I. ve II. bölgelerde; Gümrük Vergisi muafiyeti, Katma Değer Vergisi istisnası, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi ve 31.12.2010 tarihine kadar yatırıma başlanması halinde sigorta primi işveren hissesi desteğinden,
* III. ve IV. bölgelerde, Gümrük Vergisi muafiyeti, Katma Değer Vergisi istisnası, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi, sigorta primi işveren hissesi desteği ve faiz desteğinden yararlanılabilecektir.
* Büyük ölçekli yatırımlara Gümrük Vergisi muafiyeti, Katma Değer Vergisi istisnası, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi ve sigorta primi işveren hissesi desteği uygulanabilecektir. Ancak I ve II. bölgelerde sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilmesi için 31.12.2010 tarihinden önce yatırıma başlanması gerekmektedir.