Cumhurbaşkanlığına onay için gönderilen torba yasada yeralan bir düzenleme ile trafik kazası nedeniyle hastanelere müracaat eden kazazedelerin genel sağlık sigortalısı olup olmadığına veya kusurlu olup olmadıklarına bakılmaksızın sağlık harcamaları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanacaktır. Bu konu ile ilgili yasal düzenleme torba yasanın 59 üncü maddesinde bulunmakta olup 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 98. maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Yeni düzenleme söz konusu madde “Sağlık hizmet bedellerinin ödenmesi: Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanır.Trafik kazalarına sağlık teminatı sağlayan zorunlu sigortalarda; sigorta şirketlerince yazılan primlerin ve Güvence Hesabınca tahsil edilen katkı paylarının % 15’ini aşmamak üzere, münhasıran bu teminatın karşılığı olarak Hazine Müsteşarlığınca sigortacılık ilkeleri çerçevesinde maktu veya nispi olarak belirlenen tutarın tamamı sigorta şirketleri ve 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 14. maddesinde düzenlenen durumlar için Güvence Hesabı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılır. Söz konusu tutar, ilgili sigorta şirketleri için sigortacılık ilkelerine göre ayrı ayrı belirlenebilir.
Aktarım ile sigorta şirketlerinin ve Güvence Hesabınınbu teminat kapsamındaki yükümlülükleri sona erer. Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu söz konusu tutarı % 50’sine kadar artırmaya veya azaltmaya yetkilidir. Bu madde çerçevesinde sigorta şirketleri ve Güvence Hesabı tarafından ödenecek meblağın süresinde ödenmemesi halinde 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Kanunun 89. maddesinin ikinci fıkrası uygulanır.
Sigorta şirketleri ve Güvence Hesabından Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılacak meblağın belirlenmesi ve ödenmesi ile sağlık hizmetleri için teminat sağlanan sigortaların tespiti ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşü alınarak Hazine Müsteşarlığınca belirlenir. Trafik kazası sebebiyle Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurumlarınca gerçekleştirilen tedavi giderleri bakımından, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Sağlık Bakanlığına yapılacak ödemeye ilişkin usul ve esaslar Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı tarafından ayrıca belirlenir.” şeklinde olmuştur.Yine torba yasanın Geçici 1 inci maddesinde “ (1) Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce meydana gelen trafik kazaları nedeniyle sunulan sağlık hizmet bedelleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanır. Söz konusu sağlık hizmet bedelleri için bu Kanunun 55. maddesine göre belirlenen tutarın %20’sinden fazla olmamak üzere belirlenecek tutarın üç yıl süreyle ayrıca aktarılmasıyla anılan dönem için ilgili sigorta şirketleri ve Güvence Hesabının yükümlülükleri sona erer. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşü alınarak Hazine Müsteşarlığınca belirlenir.
(2)Bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren altı ay içinde Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletme Müdürlüğünün trafik kazalarından kaynaklanan tedavi giderlerinin tahsili için kurduğu sistem mevcut haliyle Sosyal Güvenlik Kurumuna devredilir. Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletme Müdürlüğünün tasfiyesine ilişkin iş ve işlemler aynı tarih itibarıyla Sağlık Bakanlığınca gerçekleştirilir.” hükmü bulunmaktadır.
Bu maddeler torba yasanın resmi gazete de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girecektir. Böylece yıllardır sıkıntılı olan ve sigortalılarımızın mağduriyetlerine sebebiyet veren bir sorun giderilmiş olacaktır. Zira bugüne kadar sigortalılarımız trafik kazası geçirdiklerinde hastane masraflarını trafik sigortası karşılıyordu. Trafik sigortaları da hem geç ödeme yaptığından hem de kusur oranlarına göre kesinti yaptıklarından hastaneler bu işlerle uğraşmamak adına kaza yapan sigortalılarımıza bakmakta tereddüt ediyorlardı. Nihayet bu sorun giderilecek ve sigortalılarımız rahat bir nefes alacaktır. Bu madde yürürlüğe girdikten sonra trafik kazası geçiren sigortalılarımız kamu özel fark etmez hiç bir hastanenin kapısından geri çevrilemeyecektir.
EMEKLİLERİN MAAŞ FARKI MART AYINA KALDI
Cumhurbaşkanlığına onay için gönderilen torba yasada yeralan bir düzenleme de SSK ve Bağ-Kur emeklilerine maaş artışı getirilecek. Buna göre 2011 Ocak ayından itibaren yılın birinci yarısı için 5510 sayılı yasanın 4 üncü maddesinin 1 inci paragrafının (a) ve (b) bentleri kapsamında emekli aylığı almakta olanların aylıklarının 2010 yılının ikinci altı ayında gerçekleşen TÜFE (Tüketici Fiyatları Endeksi) oranında yani %2,72 oranında değil, 60 TL tutarında seyyanen artırılması, ancak bu artış tutarının almakta oldukları aylıklarının %4 oranında artırılmasıyla gerçekleşecek olan artış tutarından az olması halinde ise %4 oranında artırılması; Temmuz 2011 döneminde ise %4 oranında artırılması öngörülmektedir. Bu düzenleme ile en düşük aylıklardaki artış oranı yıllık %21,70 oranında gerçekleşecektir. Bu düzenleme torba yasanın 52 inci maddesi ile yapılmış olup bu madde 01/01/2011 tarihinden geçerli olmak üzere uygulanacaktır. Yani emeklilerimiz Mart ayında geriye dönük Ocak ve Şubat ayları için fark alacaklardır.
KAYITLI İSTİHDAMIN ARTTIRILMASI
Gaziantep Ticaret Odası tarafından ilimizde kayıtlı istihdamın arttırılmasını teşvik etmek amacıyla Gaziantep Üniversitesi ve Gaziantep Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ortaklığında yürütülen “ Kalkınmada Kayıtlı İstihdamın Rolü” projesi kapsamında “Kayıt Dışı İstihdam ve Sosyal Diyalog” konulu bir seminer 22.02.2011 tarihinde Gaziantep Ticaret Odasında düzenlenecektir. Kayıtlı istihdam konusunda farkındalığın artırılması ve toplumun tüm kesimlerinde bu yönde bir bilinç oluşturulması amacı ile düzenlenen bu toplantıya Sosyal Güvenlik Kurumu Strateji Geliştirme Başkanı Sn. Ahmet AÇIKGÖZ de katılacak olup konu ile ilgilenen tüm duyarlı vatandaşlarımız davetlidir. Kayıt dışı istihdam sadece Sosyal Güvenlik Kurumu veya başka bir kamu kurum ve kuruluşunun tek başına üstesinden gelebileceği bir sorun değildir. Bu konuda topyekün bir mücadele içinde tüm kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları elini taşın altına koymalıdır. Ancak bu şekilde bir çalışma ile ilimizdeki kayıt dışılığın önüne geçebiliriz.
PRİM AFFINA KONU İŞVEREN BORÇ TUTARI 153.238.005 TL
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4/a kapsamında olan yani eski adıyla SSK’lı olan kişilerden dolayı 2010 yılında 571.609.287 TL prim tahakkuku olmuş, 2010 yılında 611.904.125 TL prim tahsilatı yapılmıştır. Bu tahakkuk ve tahsilatın içinde geçmiş yıllara ait tahakkuk ve tahsilatlar da vardır. 5510 sayılı kanunun 4/b kapsamında sigortalı olan yani eski adıyla Bağ-Kur sigortalısı olan kişilerin Kurumumuza borçlarının sürekli değişkenlik göstermesi nedeniyle net olarak tespit etmemiz mümkün değildir. Örneğin vergi kayıt sürelerinin değişmesi, SSK ve Bağ-Kur hizmet çakışması, oda kayıt sürelerinin değişmesi gibi sebeplerden dolayı Bağ-Kur’luların hizmet süreleri değişmekte ve buna bağlı olarak alacak-borç durumları da değişmektedir.
Şuan Cumhurbaşkanımızda onayda olan borç yapılandırmasına yani halk dilindeki tabiri ile affa konu 4/a’lı eski adıyla SSK’lıları çalıştıran işverenlerimizin 31.12.2010 tarihinden önceki dönemlere ait toplam borç yaklaşık 153.238.005 TL tutarındadır. Yani Gaziantep de faaliyet gösteren işverenlerimizden olan yaklaşık 153.238.005 TL tutarındaki alacağımız af kapsamında olacaktır.
SORULAR VE CEVAPLAR
Soru-1: 17- Herhangi bir şekilde genel sağlık sigortası kapsamında bulunmayan kişiler için 01.10.2010 tarihinde zorunlu hale gelen genel sağlık sigortalısı olmak için bildirim yükümlülüğü, 01.01.2012 tarihine ertelenerek 01.10.2010 tarihinden itibaren bu yükümlülüğü yerine getirmeyenler için öngörülen idari para cezaları da ortadan kaldırılacaktır. Maddesi kabul edildi mi 13 Şubat 2011 torba yasasında göremedim bu konuda bilgilendirirseniz sevinirim şimdiden iyi çalışmalar.
Cevap-1:Torba yasadaherhangi bir şekilde genel sağlık sigortası kapsamında bulunmayan kişiler için 01.10.2010 tarihinde zorunlu hale gelen genel sağlık sigortalısı olmak için bildirim yükümlülüğü, 01.01.2012 tarihine ertelenerek 01.10.2010 tarihinden itibaren bu yükümlülüğü yerine getirmeyenler için öngörülen idari para cezaları da ortadan kaldırılmaktadır. Konu ile ilgili torba yasadaki 49 üncü madde ile “ 5510 sayılı Kanunun geçici 12. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “üç yıl içinde” ve beşinci fıkrasında yer alan “en geç iki yıl içinde” ibareleri “1/1/2012 tarihine kadar” şeklinde,…..” değişiklik yapılmaktadır. Bu maddenin yürürlük tarihi torba yasanın 123 üncü maddesinde “ (1) Bu Kanunun; a) Aşağıdaki alt bentlerde belirtilen hükümleri 1/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde; ………………4) 27., 28., 37., 43., 46. ve 5510 sayılı Kanunun geçici 12. maddesinin sekizinci fıkrasına eklenen cümle hariç 49. maddeleri, ……………..” yürürlüğe girer şeklinde belirtilmektedir. Dolayısıyla bu konu ile ilgili idari para cezası uygulanması da söz konusu olmayacaktır.
Soru-2: İsmini yazmayan bir okurumuzun sorusu şöyle;Ahmet Bey İyi günler iyi çalışmalar.. Bir sorum olacak yardımcı olursanız memnun olurum. Torba yasası diye tabir edilen bu yasa da 5510 sayılı kanunun 53.maddesindeki düzenleme geriye dönük uygulanır mı. Ör. 2009_2010 yıllarında bağ-kur ve ssk lı günler çakışıyor ve ilgili yıllarda bağ-kurlu olduğu halde ödeme de yapılmadı. Şimdiden teşekkür ederim.
Cevap-2:5510 sayılı yasanın sigortalılık hallerinin birleşmesi başlıklı 53 üncü maddesinde “Sigortalının, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılır….” hükmü torba yasanın 33 üncü maddesi yürürlüğe girince, 5510 sayılı yasanın 4 üncü maddesinin 1 inci paragrafının (a) ve (b) bentlerine tabi olan bir sigortalının aynı zamanda (c) bendi kapsamında da sigortalılığı söz konusu olduğunda, mevcut durumda olduğu gibi (c) bendi kapsamındaki sigortalılığı esas alınacak ancak (a) ve (b) bentlerine tabi olarak aynı anda sigortalılığı bulunan kişi açısından ise ilk başlayan sigortalılık yerine, (a) bendine tabi sigortalılık esas alınacaktır. Yani 5510 sayılı yasanın sigortalılık hallerinin birleşmesi konulu 53 üncü maddesine göre baskın olan hizmet Emekli Sandığı(4/c) olarak kalacak fakat SSK(4/a) ve Bağ-Kur(4/b) çakışınca daha önce başlayan statü devam ederken bu düzenleme ile SSK(4/a) hizmeti geçerli sayılacaktır. Torba yasanın 33 üncü maddesi ile getirilecek olan bu düzenleme yine torba yasanın yürürlük maddesi olan 213 üncü maddesinde “ ………. b) 23. maddesi, 5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinin sonuna eklenen cümle hariç 24. maddesi, 26., 31., 33., 34., 35., 38., 39., 41. ve 42. maddeleri ile 52. maddesiyle 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 32. maddesi yayımını takip eden ayın birinci gününde,………..” yürürlüğe girer denildiğinden bu hüküm torba yasanın resmi gazetede yayımlandığı ayı takip eden ayın birinden itibaren uygulanacaktır. Bu itibarla sorunuzda belirttiğiniz 2009-2010 yılı hizmet çakışmalarınız için geriye dönük olarak bu maddenin uygulanması mümkün değildir. 2009-2010 yılı Bağ-Kur ve SSK hizmet çakışmalarınız için 5510 sayılı yasanın 53 üncü maddesi gereğince önce başlayan sigortalılık haliniz geçerli olacak diğeri iptal edilecektir.
Soru-3:Hasan AKPINAR isimli bir okurumuzun sorusu şöyle;slm kolay gelsin size bir sorum olacaktı.Ben 1981 işe başlama tarihli ssklıyım. Şuan 3100 prim günüm var acaba geri kalan primi toplu halde elden ödeyebilirmiyim torba yasasıyla lütfen yardımcı olurmusunuz iyi günler.
Cevap-3: Bu konuda bize çok soru gelmektedir. Ne şuan ki sosyal güvenlik mevzuatımızda ne de torba yasada 4/a sigortalıları yani eski adıyla SSK’lıların geçmiş yıllardaki boş geçen sürelerini borçlanarak toplu halde ödeyip hizmet kazanma şeklinde bir düzenleme bulunmamaktadır. Yani çalışılmadan geçirilen eski yıllar için para yatırarak gün kazanmak mümkün değildir. Dolaysıyla emekliliğiniz için eksik olan gün sayısını bugünden sonra sigortalı olarak tamamlayabilirsiniz.Bu soruyu aynı zamanda Volkan SARI isimli bir okurumuz da sormuş aynı cevabı bu şekilde ona da vermiş olalım.
Soru-4:Muhtar TOGAN isimli bir okurumuzun sorusu şu şekilde;sayın ahmet bey ben bir mahallenin muhtarıyım sizden öğrenmek istediğim bizim muhtarların sosyal güvencesinin yeni torba yasasına göre sosyal güvence priminin kim tarafından ödenecek devlet tarafından mı yoksa yine muhtarlar mı ödeyecek cevap verirseniz mutlu olurum tşk eder saygılar sunarım.
Cevap-4:Torba yasadaKöy ve mahalle muhtarlarının bildirim süreleri ile ilgili değişikliğe gidilmektedir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun sigortalılığın başlangıcını düzenleyen 7 inci maddesinde “………köy ve mahalle muhtarları için seçildikleri tarihten;…………” itibaren sigorta hak ve yükümlülüklerinin başlayacağı belirtilmesine karşın bu hüküm torba yasanın 27 inci maddesinde “5510 sayılı Kanunun 4. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendinde bulunanlar hariç olmak üzere diğer alt bentleri kapsamında sigortalı sayılan kişilerden köy ve mahalle muhtarları için seçildiklerine ilişkin mazbatalarını ilgili seçim kurulundan aldıkları tarihten,………” şeklinde değiştirilmektedir. Bunun dışında torba yasada muhtarlarla ilgili bir madde bulunmamaktadır. Dolayısıyla köy ve mahalle muhtarları 5510 sayılı yasanın 4/b maddesi kapsamında sigortalı olduklarından yani eski adıyla Bağ-Kur kapsamında olduklarından primlerini kendileri ödemektedirler. Torba yasada primlerin devlet tarafından ödeneceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır.
Soru-5:Ekrem BİLDİRİCİ isimli bir okurumuzun sorusu şöyle;sn müdürüm 3407199631468 scil nolu şuanda çalışmakta olan üyenizim ödenmiş bağ-kur gün sayım toplam 16 yıl 11 ay 2 gündür.1996 ve 1997 435 gün çakışmamın olduğu kurumunuz tarafından bildirildi ssk gün sayımım ise 1632 gündür ve halen çalışmaktayım bu çakışma günümün yeni çıkan kanun ile ne yapmam gerektiğini bilmiyorum bu konuda bilgilendirilmemi rica eder saygılarımı sunarım.
Cevap-5: Yukarıda 2 inci soruda bu konu ile ilgili ayrıntılı bilgi verdim. Hizmet çakışmaları ile ilgili bu düzenleme torba yasanınresmi gazetede yayımlandığı ayı takip eden ayın birinden itibaren uygulanacaktır. Dolayısıyla sizin 1996 ve 1997 tarihlerinde çakışan Bağ-Kur ve SSK hizmetleriniz ile ilgili olarak o tarihte yürürlükte olan mevzuat gereğince önce başlayan sigortalılık statünüz devam edecek diğeri iptal olacaktır.
Köşemde bulunan e-mail adresim aracılığı ile bana sosyal güvenlikle ilgili soru(ne zaman emekli olurum, askerlik ve doğum borçlanması, yurt dışı hizmet borçlanması, hizmet birleştirme v.s.)ve sorunlarınızı iletebilirsiniz.
Herkesin sosyal güvenliğinin olduğu bir dünya dileği ile……
Ahmet Yetim (Başmüfettiş-Gaziantep SGK İl Müdürü)27.02.2011/www.gaziantepsmmmo.org