Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yönetmelikliklerinde sıkıntılar ve çözümlerini İş sağlığı ve güvenliği duayeni Dr. Adanan AĞIR yazdı:
İş sağlığı ve güvenliği meselesi son 10 yıldır gündemi meşgul etmeye devam ediyor. Sürekli Kanunlar, yönetmelikler ve tebliğler yayınlanır. Hem işveren, hem işçiler hem de bu alanda profesyonel hizmet sunan kişiler bunlara uysun da iş kazası ve meslek hastalıklarını önleyelim diye.
SGK istatistiklerine yansıyan rakamlara bakıldığında inşaat sektörü ölümlü kazalarda almış başını gidiyor. Bunun birçok sebebi var elbette.
Yapı işlerindeki iş kazalarını önlemenin ve ölümlerin önüne geçmenin tek koşulu iskele güvenliğini sağlamaktan geçer. Bir inşaatta yüksekten düşmeyi engellediyseniz sizden başarılı kimse yok demektir.
Çalışma hayatının düzenlenmesinden sorumlu olan sayın Bakanlık 25.4.2013 tarihli Resmi Gazetede bir yönetmelik yayınladı. Bu yönetmeliğin adı İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VEGÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ’dir.
Bu Yönetmeliğin temel amacı, işyerlerinde iş ekipmanlarının kullanımı ile ilgili sağlık ve güvenlik yönünden uyulması gerekli asgari şartları belirlemek şeklindedir. Bir başka ifadeyle inşaatlarda iskeleleri kim kuracak? Yetkili kişi kimdir? Neye dikkat edecek? Kurulan bu iskeleleri daha sonra kim kontrol edecek? Bütün bu soruların cevabı var adı geçen yönetmelikte.
İlgili yönetmeliğin; İskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler başlığı altında;
İskelelerin kurulması, sökülmesi veya üzerinde önemli değişiklik yapılması, görevli inşaat mühendisi, inşaat teknikeri veya yüksek teknikeri; tersanelerde ise gemi inşaatı mühendisi gözetimi altında yeterli eğitim almış çalışanlar tarafından yapılır.
Bu cümleden ne anlaşılır? İskeleyi kurarken inşaat mühendisi, inşaat teknikeri veya yüksek tekniker başında duracak diyor.
Şimdi gelelim bu iskelenin periyodik kontrolünü kim yapacak?
Yine aynı yönetmelikte; İskelelerin periyodik kontrolleri mühendislik ve mimarlık fakültelerinden inşaat ve makine mühendisliği ile mimarlık bölümü mezunları makine ve inşaat teknikeri veya yüksek teknikerleri, gemi inşası işlerinde ise gemi inşaatı mühendisi tarafından yapılır.
Tezatın farkında mısınız? Makine mühendislerine iskelenin periyodik kontrolünü yani denetimini veriyorsunuz ama kurulumunda aynı yetkiyi vermiyorsunuz? Bir şeyin kontrolünü/denetimini yapan kişi aynı zamanda o işin kuruluşunu da bilmeli ki amaca hizmet etsin. Aksi halde bilmediği bir şeyi nasıl denetlettireceksiniz?
Problem:
- Yönetmelikleri uzman ve liyakat sahibi kişiler hazırlamıyor.
- Tarafların görüşleri alınmıyor ya da alınsa da itibar görmüyor.
- Hazırlanan mevzuatlarda hukukçu desteği yoktur.
- Üst yönetim bunları ayrıca denetime tabi tutmuyor.
- Başbakanlık uzmanları dikkatli davranmıyor.
Sonuç:
- Yönetmelikte çelişki var. Bunun acilen giderilmesi gerekir. Ya makine mühendislerine de iskele kurum yetkisi vereceksiniz ya da onları periyodik kontrol yapma yetkisinden mahrum bırakacaksınız.
- Kimse Danıştay’a suç bulmayacak. Yaptığınız tüm işlemlerin hukuka uygun olması için ne lazımsa onu yapacaksınız.
- Yönetmelik çalışmalarında mutlaka ehil hukukçularla çalışacaksınız.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ŞARKISI HEP AYNI NAKARATLA SÖYLENMEYE DEVAM EDECEKTİR.
Ülkemde işi bilenler yönetici oluncaya kadar bu aksaklıklarla yaşamaya alışmak zorundayız.