1.Giriş: Torba (6111 s.) Kanunla birlikte tarım veya orman işlerinde iş sözleşmesiyle süreksiz olarak çalışanlar sigortalılığı ve emekliliğiyle ilgili olarak önemli değişikler yapılmıştır. Söz konusu değişikle kamu idarelerinde tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar hariç olmak üzere tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışanlar SSK (4/a) kapsamında sigortalı sayılmıştır. Bunların sigortalılıklarının usul ve esasları aşağıda açıklanmıştır.
2.Sigortalılık Başvurusu ve İşlemleri
Tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz çalışıp 01.03.2011 tarihinden itibaren sigortalı olmak için müracaat edenlerin bu kapsamda sigortalı sayılabilmesi için;
a) (4a), (4b) ve (4c) kapsamında çalışmaması,
b) İsteğe bağlı sigortalı veya isteğe bağlı iştirakçi olmaması,
c) 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesi kapsamında sigortalı olmaması,
d) Kendi sigortalılıklarından dolayı Kanun ile 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine göre gelir veya aylık almaması,
e) 2925 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılmaması,
f) 18 yaşını doldurmuş olması
Şartları gerekmektedir.
Yukarıdaki şartları taşıyanlardan tarım işlerinde süreksiz çalışanlar örneği SGK tarafından çıkarılan “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile ikamet ettikleri veya çalıştıkları il ya da ilçede bulunan tarım müdürlüklerine onaylatıp, sürekli ikametlerinin bağlı olduğu veya çalıştıkları sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat edecekler, sigortalılıkları da müracaat ettikleri tarih itibariyle başlatılacaktır.
Diğer taraftan, 6831 sayılı Orman Kanununun 40. maddesi gereğince devlet ormanlarında ağaçlandırma, bakım, imar, yol yapımı, kesme, toplama, taşıma, imal gibi orman işleri; işyerinin ve işyerinde çalışacakların hangi mülki hudut ve orman teşkilatı hudutları içerisinde kaldığına bakılmaksızın, öncelikle işyerinde veya civarındaki orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine ve işyerindeki köylülere veya işyeri civarındaki orman işlerinde çalışan köylülere birim fiyat (vahidi fiyat) usulüne göre yaptırılmaktadır. Söz konusu hüküm gereğince Çevre ve Orman Bakanlığına bağlı çevre ve orman il müdürlükleri ile Orman Genel Müdürlüğüne bağlı orman bölge müdürlüğü ve işletme şeflikleri aracılığıyla 6831 sayılı Kanunda belirtilen işlerin orman köylüleri tarafından kurulan kalkındırma kooperatiflerine, köy tüzel kişiliklerine ve köylülere verilmekte olup söz konusu işlerin vahidi fiyat usulüne göre verilmesi halinde bu işler Kanunun ek 5. maddesi kapsamında süreksiz iş sayılacaktır.
Orman köylülerinden sigortalı olmak isteyenler SGK tarafından örneği hazırlanan “Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi”ni sürekli ikametlerinin bağlı bulunduğu muhtarlık ile sürekli ikametlerinin bulunduğu veya çalıştıkları yerin bağlı olduğu çevre ve orman il müdürlükleri ya da orman bölge müdürlüğü, işletme şeflikleri veya kalkındırma kooperatiflerine onaylatıp sürekli ikametlerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat ederek sigortalılıkları başlatılacaktır. Ayrıca bu kapsamdaki sigortalılar başvuru belgesi ile birlikte işin kooperatife ya da köy tüzel kişiliğine verilmesi halinde kooperatif ya da köy tüzel kişiliği ile Çevre ve Orman Bakanlığının ilgili birimi arasında yapılan sözleşme ile kooperatif üyelerini ya da köy tüzel kişiliğince çalıştırılacakların listesini, köylülerle yapılması halinde ise sözleşmeyi ekleyeceklerdir.
Tarım veya orman işlerinde süreksiz sigortalılığın başlangıç tarihinin belirlenmesinde adi posta veya kargo ile veya Kuruma doğrudan yapılan başvuru ve bildirimlerde, başvuru veya bildirimin Kurumun gelen evrak kayıtlarına intikal tarihi; taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi yolu ile yapılan başvuru ve bildirimlerde ise başvuru veya bildirimin postaya verildiği tarih başvuru veya bildirim tarihi olarak kabul edilecektir.
Örnek 1- Sigortalı N.Emre Niğde ilinde ikamet etmekte iken süreksiz tarım işinde çalışmak üzere gittiği Rize’de 06.06.2011 tarihinde Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi ile sosyal güvenlik il müdürlüğüne müracaat etmiştir. Bu durumda sigortalının ek 5. madde kapsamındaki sigortalılığı 06.06.2011 tarihi itibariyle başlatılacak, sigortalının tescil işlemi Rize Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünce yapılacak, sigortalıya sicil dosyası açılmak üzere belgeler Niğde Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderilecektir.
Örnek 2- Sigortalı Batuhan Çalışkan Ankara ilinde ikamet etmekte iken süreksiz tarım işinde çalışmak üzere gittiği Adana’da 02.05.2012 tarihinde Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi ile sosyal güvenlik il müdürlüğüne müracaat etmiştir. Yapılan incelemede bildirgenin ikamet ettiği yerin muhtarı tarafından onaylandığı, ancak tarım il müdürlüğünce onaylanmadığı anlaşılmış olup sigortalının başvuru talebi reddedilerek Adana ilinde çalıştığı yerdeki muhtar ve tarım ilçe müdürlüğünce onaylattırılıp yeniden başvurması yönünde bilgi verilecektir.
1995 yılında orman işletmesinde ağaç temizlenmesinde çalıştım bu çalışma karşılında işletmenin resmi defterine imzamı atıp ücretimi aldım ancak bu çalışma karşılında sgk girişim ve pirimim yatmamış bu durumu iş mahkemesine sgk hizmet başlangıç tesbit davası açmayı düşünüyorum dava açabilirmiyim?